cover
Contact Name
Ida Ayu Sukma Wirani
Contact Email
idaayusukmawirani@gmail.com
Phone
+6287762000445
Journal Mail Official
idaayusukmawirani@gmail.com
Editorial Address
Jl. Udayana No. 11, Singaraja, Banjar Tegal, Kec. Buleleng, Kabupaten Buleleng, Bali 81116
Location
Kota denpasar,
Bali
INDONESIA
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha
ISSN : 26141914     EISSN : 25992627     DOI : http://dx.doi.org/10.23887/jpbb.v6i2
Core Subject : Education,
As an international, multi-disciplinary, peer-refereed journal, the scope of this journal is in learning and instruction area which provides a platform for the publication of the most advanced scientific researches in the areas of learning, development, instruction and teaching at Balinese Language Education Undiksha. The journal welcomes original empirical investigation. The papers may represent a variety of theoretical perspectives and different methodological approaches. They may refer to any age level, from infants to adults and to a diversity of learning and instructional settings, from laboratory experiments to field studies. The major criteria in review and the selection process concerns the significance of the contribution to the area of learning and instruction. Instruction, learning and teaching, curriculum development, learning environment, teacher education, educational, technology, and educational development at PBalinese Language Education Undiksha
Arjuna Subject : Umum - Umum
Articles 103 Documents
Search results for , issue "Vol. 2 No. 1 (2015)" : 103 Documents clear
MUSTIKA AJAH-AJAHAN PAWATEKAN RING NASKAH DRAMA CALONARANG "NIRCAYA LINGGA KAPRALINA" KELAS A ANGKATAN 2012 JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA BALI Nyana Kesuma I Gde .; Ida Bagus Putra Manik Aryana, S.S., M. .; Drs. Gede Gunatama, M.Hum. .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 2 No. 1 (2015)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v2i1.5183

Abstract

Tetilikan kualitatif puniki matetujon nlatarang indik (1) wangun naskah drama calonarang “Nircaya Lingga Kapralina”; (2) mustika ajah-ajahan pawatekan sane wenten ring naskah drama calonarang “Nircaya Lingga Kapralina” lan; (3) penampen mahasisia kelas A angkatan 2012 majeng ring drama sane kasolahang.. Subjek tetilikan puniki inggih punika naskah drama calonarang “Nircaya Lingga Kapralina”. Objek tetilikan puniki inggih punika wangun lan mustika ajah-ajahan pawatekan ring naskah drama calonarang “Nircaya Lingga Kapralina”. Ring tetilik puniki nganggen kalih kramaning mulpulang data inggih punika (1) kramaning dokumentasi lan; (2) kramaning sadu wicara (wawancara). Data tureksa sane kaanggen minakadi: (1) nyelehin data (2) Reduksi data (3) klasifikasi data (4) deskripsi data (5) interpretasi data (6) panyutetan. Pikolih tetilik puniki inggih punika (1) wangun naskah drama calonarang “Nircaya Lingga Kapralina” wenten sia, minakadi: lelintihan (plot utawi alur); murda; bebaosan; pragina lan pawatekan; genah; unteng; piteket; arahan panegep (petunjuk teknis); lan drama dados interpretasi kahuripan. (2) Mustika ajah-ajahan pawatekan ring naskah drama calonarang “Nircaya Lingga Kapralina” wenten pitulas, minakadi: srada bakti (religius); arjawa (jujur); awiwahara (toleransi); manut ring tata laksana (disiplin); jemet makarya (kerja keras); akeh medue reragran (kretif); newek (mandiri); demokratis; rasa dot uning (rasa ingin tahu); semangat kebangsaan; tresna ring panegara (cinta tanah air); ngajinin kawagedan (menghargai prestasi); masawitra (bersahabat); tresna asih (cinta damai); seleg ngwacen (gemar membaca); urati ring krama (peduli sosial); eling ring swadharma (tanggungjawab). (3) Penampen mahasisia kelas A agkatan 2012 majeng ring drama sane kasolahang, kapolihang antuk nglaksanayang sadu wicara (wawancara). Sane prasida ngicenin gegambaran makarya naskah drama “Nircaya Lingga Kapralina”.Kata Kunci : wangun, mustika ajah-ajahan pawatekan, drama. Tetilikan kualitatif puniki matetujon nlatarang indik (1) wangun naskah drama calonarang “Nircaya Lingga Kapralina”; (2) mustika ajah-ajahan pawatekan sane wenten ring naskah drama calonarang “Nircaya Lingga Kapralina” lan; (3) penampen mahasisia kelas A angkatan 2012 majeng ring drama sane kasolahang.. Subjek tetilikan puniki inggih punika naskah drama calonarang “Nircaya Lingga Kapralina”. Objek tetilikan puniki inggih punika wangun lan mustika ajah-ajahan pawatekan ring naskah drama calonarang “Nircaya Lingga Kapralina”. Ring tetilik puniki nganggen kalih kramaning mulpulang data inggih punika (1) kramaning dokumentasi lan; (2) kramaning sadu wicara (wawancara). Data tureksa sane kaanggen minakadi: (1) nyelehin data (2) Reduksi data (3) klasifikasi data (4) deskripsi data (5) interpretasi data (6) panyutetan. Pikolih tetilik puniki inggih punika (1) wangun naskah drama calonarang “Nircaya Lingga Kapralina” wenten sia, minakadi: lelintihan (plot utawi alur); murda; bebaosan; pragina lan pawatekan; genah; unteng; piteket; arahan panegep (petunjuk teknis); lan drama dados interpretasi kahuripan. (2) Mustika ajah-ajahan pawatekan ring naskah drama calonarang “Nircaya Lingga Kapralina” wenten pitulas, minakadi: srada bakti (religius); arjawa (jujur); awiwahara (toleransi); manut ring tata laksana (disiplin); jemet makarya (kerja keras); akeh medue reragran (kretif); newek (mandiri); demokratis; rasa dot uning (rasa ingin tahu); semangat kebangsaan; tresna ring panegara (cinta tanah air); ngajinin kawagedan (menghargai prestasi); masawitra (bersahabat); tresna asih (cinta damai); seleg ngwacen (gemar membaca); urati ring krama (peduli sosial); eling ring swadharma (tanggungjawab). (3) Penampen mahasisia kelas A agkatan 2012 majeng ring drama sane kasolahang, kapolihang antuk nglaksanayang sadu wicara (wawancara). Sane prasida ngicenin gegambaran makarya naskah drama “Nircaya Lingga Kapralina”.keyword : elements, character value of education, drama.
Pesaih Kawagedan Sisia Kelas VIIIC SMP Negeri 3 Singaraja Sajeroning Nyelehin Wangun Intrinsik Puisi Bali Purwa (Pupuh Sinom) lan Puisi Bali Anyar Karmini Kadek .; Prof. Dr.Ida Bagus Putrayasa,M.Pd .; Ida Ayu Sukma Wirani, S.S. M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 2 No. 1 (2015)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v2i1.5184

Abstract

Tetilik puniki matetujon nelatarang (1) kawagedan sisia kelas VIIIC SMP Negeri 3 Singaraja sajeroning nyelehin wangun intrinsik puisi Bali purwa (pupuh sinom) druwen I Wayan Pala. (2) kawagedan sisia kelas VIIIC SMP Negeri 3 Singaraja sajeroning nyelehin wangun intrinsik puisi Bali anyar “Cening Komang” druwen Nyoman Manda. (3) pikobet sisia kelas VIIIC SMP Negeri 3 Singaraja sajeroning nyelehin wangun intrinsik puisi Bali purwa (pupuh sinom) lan puisi Bali anyar.Tetilik puniki nganggen palihan tetilik deskriftip kuantitatif lan kualitatif. Jejering ring tetilik puniki inggih punika sisia kelas VIIIC SMP Negeri 3 Singaraja. Panandang tetilik puniki inggih punika kawagedan sisia kelas VIIIC sajeroning nyelehin wangun intrinsik puisi Bali purwa (pupuh sinom) lan puisi Bali anyar. Pamupulan data nganggen tes miwah sadu wicara. Kramaning data tureksa sane kaanggen inggih punika deskriftip kuantitatif lan kualitatif antuk pamargi (1) reduksi data, (2) klasifikasi data, (3) nelatarang data, miwah (4) panyutetan. Pikolih tetilik puniki nyantenang (1) nilai sisia sajeroning nyelehin wangun intrinsik puisi Bali purwa (pupuh sinom) polih nilai rata-rata 67 miwah 72% sane tuntas lan 28% sane durung tuntas, puniki rumasuk kriteria kawagedannyane sedang lan ketuntasan belajar cukup tuntas. (2) nilai kawagedan sisia sajeroning nyelehin wangun intrinsik puisi Bali anyar polih nilai rata-rata 68 miwah 75% sane tuntas lan 25% sane durung tuntas, puniki rumasuk kriteria kawagedannyane tinggi lan ketuntasan belajarnyane tuntas. (3) pikobet sisia sajeroning nyelehin wangun intrinsik puisi inggih punika akeh sisia sane nenten uning lan nenten prasida ngeresepang wangun intrinsik puisi Bali purwa miwah puisi Bali anyar. Kata Kunci : wangun intrinsik, puisi Bali. This study aimed at describing (1) students’ ability in analyzing intrinsic element of a traditional Balinese poem (pupuh sinom) by I wayan Pala (2) students’ ability in analyzing intrinsic element of a modern Balinese poem “Cening Komang” by Nyoman Manda (3) students’ problems in analyzing intrinsic element of traditional Balinese poem (Pupuh Sinom) by I wayan Pala and modern Balinese poem by Nyoman Manda. The study uses quantitative and qualitative technique. The subjects of the study were students of VIIIC class of SMP Negeri 3 Singaraja. The object of the study was the class VIIIC students’ ability in analyzing intrinsic element of traditional Balinese poem (pupuh Sinom) and moden Balinese poem. Data collection method used in this study were test and interview. The data analysis method used was descriptive quantitative and qualitative through (1) data reduction, (2) data classification, (3) data display, and (4) conclusion. The findings of the study are (1) the average score of students’ ability in analyzing intrinsic element of traditional Balinese Poem (pupuh Sinom) was 67 and 72% completely achieve the target of learning and 28% did not attained the target of learning completely, students’ ability was considered average and the target of learning was attained sufficiently. (2) the students’ average score in analyzing intrinsic element of modern poem was 68, and 75% attained the target of learning completely, students’ ability was considered high and students could attain the target of learning completely. (3) the students’ problem in analyzing intrinsic element of poem was their lacking of knowledge and comprehension on poetry intrinsic element. keyword : intrinsic element, poem Bali.
SESELEH KAWIGUNAN (FUNGSI) LAN SUKSMAN (MAKNA) GENDING RARE RING BUKU EDISI GENDING-GENDING BALI (SEKAR RARE) DRUWEN DINAS PENDIDIKAN KABUPATEN BULELENG WARSA 2003 Luh Sukertiasih .; Ida Ayu Sukma Wirani, S.S. M.Pd .; Prof. Dr. I Nengah Martha,M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 2 No. 1 (2015)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v2i1.5185

Abstract

Tetilikan puniki matetujon nlatarang (1) kawigunan (fungsi) gending rare ring buku edisi gending-gending Bali (sekar rare) druwen Dinas Pendidikan Kabupaten Buleleng warsa 2003, miwah (2) suksman (makna) gending rare ring buku inucap. Tetilikan puniki kalaksanayang antuk palihan tetilik deskriptif kualitatif. Sane dados jejering inggih punika buku edisi gending-gending Bali (sekar rare) druwen Dinas Pendidikan Kabupaten Buleleng warsa 2003. Penandang tetilikannyane kawigunan lan suksman gending rare. Kramaning tetilikan nganggen kramaning dokumentasi miwah sadu wicara. Data tureksa sane kaanggen inggih punika deskriptif kualitatif, pah-pahannyane (1) reduksi data, (2) pangwedar data, miwah (3) panyutetan. Pikolih tetilikan puniki nyantenang indik (1) kawigunan gending rare sane wenten akutus minakadi kawigunan rekreatif, didaktif, estetis, moralitas, religius, reflektif, komunikatif, miwah ekspresif. (2) suksman gending rare indik religius, etika utawi moral miwah ajah-ajahan. Tetingkesan saking tetilikan puniki (1) kawigunan gending rare ring buku inucap, nenten sami kapangghin ring soang-soang gending rare. (2) suksman gending rare ring buku inucap inggih punika wenten 25 suksman. Panilik ngicen piteket sumangdane tetilikan indik gending rare puniki prasida nulad ajah-ajahan miwah pangweruh sane becik sane wenten ring gending rare puniki prasida kaanggen sesuluh salantang tuuh. Kata Kunci : kawigunan, suksman, gending rare. This study aims to describe (1) the function of children's songs in the book edition Bali songs produced by the Department of Education Buleleng in 2003, and (2) the meaning of children's songs in the book. This study used a qualitative descriptive design. Subject of research is the book edition Bali songs produced by the Department of Education Buleleng in 2003. The object of research is the function and meaning of children's songs. In this study used methods of documentation and interviews. Data analysis method used is descriptive qualitative phases (1) data reduction, (2) presentation of data, and (3) inference. Results of this study were (1) the function of a children's song that there are eight of them recreational function, didaktif, aesthetic, moral, religious, reflective, communicative, expressive. (2) The meaning of children's songs about Hindu philosophy, regards respect for God and neighbor, and about education. The conclusion of this research are (1) the function of children's songs in the book are not all found in any children's songs. (2) the meaning of children's songs in the book there are 25 meanings. Advice from researchers is that research on children's songs can be impregnated to make an example of good education is in the child's song.keyword : function, meaning, the song children
CAMPUHAN PRALAMBANG BASA (CAMPUR KODE) RING RUBRIK BALI ORTI PAMIJILAN OKTOBER-DESEMBER 2014 Gusti Ayu Putu Novi Widya Utami .; Dra. Made Sri Indriani, M.Hum. .; I Ketut Paramarta, S.S.,M.Hum. .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 2 No. 1 (2015)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v2i1.5186

Abstract

Tetilikan sane mamurda Campuhan Pralambang Basa (Campur Kode) ring rubric Bali Orti Koran Bali Post pamijilan Oktober-Desember 2014 madue tetujon (1) nelatarang soroh campuhan pralambang basa (campur kode) sane kaanggen ring rubrik Bali Orti koran Bali Post pamijilan Oktober-Desember 2014, miwah (2) nelatarang pakrana sane ngawinang kawentenan campuhan pralambang basa (campur kode) ring sajeroning rubrik Bali Orti koran Bali Post pamijilan Oktober-Desember 2014. Rerincikan tetilikan sane kaanggen ring tetilikan puniki inggih punika deskriptif kualitatif. Jejering tetilikan puniki wantah rubrik Koran Bali Orti Koran Bali Post pamijilan Oktober-Desember 2014. Panandang tetilikan puniki wantah campuhan pralambang basa (campur kode). Kramaning tetilikan sane kaanggen kramaning praktiyasa sane kawantu antuk teknik baca, simak, catat lan kramaning dokumentasi. Piranti tetilkan sane kaanggen wantah kartu data. Data tureksa sane kaanggen inggih punika reduksi data, nyorohang data (klasifikasi data), nyinahang data (deskripsi data) lan pamicutetan (kesimpulan). Pikolih tetilik puniki (1) campuhan pralambang basa (campur kode) ke dalam marupa 319 kruna, 46 frase, 21 baster , lan 1 idiom, (2) campuhan pralambang basa (campur kode) ke luar marupa 16 kruna , 3 frase, 2 baster , lan 1 idiom, (3) campuhan pralambang basa (campur kode) campuran wenten 8 marupa kruna lan frase. Kata Kunci : campur kode, koran, Bali orti The study, entitled Campuhan Pralambang Basa (code mixing) in the Bali Orti rubric on Bali Post newspaper edition October to Desember 2014 was aimed at (1) describing the types of code mixing found in the Bali Orti rubric on Bali Post newspaper edition October to December 2014 and (2) explaining the factors causing the code mixing in the rubric. This study was designed as descriptive qualitative study. The subject of this study was Bali Orti rubric on Bali Post newspaper edition October to December 2014 mean while the object was code mixing. The methods used were observation completed with read, observe, note technique and documentation. The instrument used was data card. The method of data analysis used was data reduction, data classification, data description, and conclusion. The results of this study were (1) inner code mixing in form of word 319, in form of phrase 46, in form of baster 21, and in form of idiom 1, (2) outer code mixing in form of word 16, phrase 3, baster 2, and idiom 1, (3) hybird code mixing there were 8 on form of word and phrase. keyword : code mixing, newspaper, Bali orti
SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN GUNA SARAT SOSIAL RING PUPULAN SATUA BAWAK MEKEL PARIS PIKARDIN I.B.W. WIDIASA KENITEN I Komang Endi Saputra .; Prof. Dr. I Nengah Martha,M.Pd .; Ida Ayu Putu Purnami, S.S., M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 2 No. 1 (2015)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v2i1.5187

Abstract

Tetilik puniki matetujon anggen nlatarang (1) wangun intrinsik, lan (2) guna sarat sosial ring pupulan satua bawak Mekel Paris. Jejering ring tetilik puniki inggih punika pupulan satua bawak Mekel Paris. Panandang tetilikannyane inggih punika wangun intrinsik lan guna sarat sosial sane wenten ring pupulan satua bawak Mekel Paris. Ring tetilik puniki nganggen tetilik deskriptif kualitatif lan nganggen metode dokumentasi. Data tureksa sane kaanggen inggih punika analisis kualitatif, pah-pahannyane (1) identifikasi data, (2) klasifikasi data, (3) deskriftif data, (4) pamicutet. Kawentenan wangun intrinsik punika wenten pepitu inggih punika (1) unteng, (2) pragina miwah pawatekannyane, (3) lelintihan, (4) rerawatan, (5)sudut pandang, (6) paribasa lan (7) piteket. Samian wangun intrinsik puniki prasida kepanggihin ring pupulan satua bawak Mekel Paris. Guna sarat Sosial sane prasida kepanggihin ring pupulan satua bawak Mekel Paris wantah solas inggih punika ring satua bawak Mekel Paris kesetiaan wenten kakalih, kekeluargaan, lan kepedulian. Ring satua bawak Jackris wenten kesetiaan, toleransi, lan keadilan. Ring satua bawak Jro Jepun wenten pengabdian, disiplin, demokratis. Ring satua bawak Made Smith wenten kepedulian, tolong menolong, rasa memiliki, kesetiaan. Ring satua bawak Takamura wenten pengabdian, kesetiaan, rasa memiliki. Ring satua bawak Van Boch wenten tolong menolong, demokratis, kerjasama, lan kesetiaan. Cutetnyane pupulan satua bawak Mekel Paris puniki sampun kawangun olih wangun sane jangkep tur guna sarat sosial sane pinih akeh kapanggihin inggih punika guna sarat sosial kesetiaan. Dumogi pikolih tetilikan puniki prasida mawiguna majeng ring pembina basa Bali pamekasnyane ring sajroning satua bawak.Kata Kunci : satua bawak, intrinsik, gunasarat sosial The present study aimed at describing (1) intrinsic elements and (2) social values exisying in a short story entitled Mekel Paris. The subject of this studu was a collection of short stories entitled Mekel Paris. The object of this study was intrinsic elements and social values which exist in the ahort stories. This study was designed as descriptive qualitative and the data were collected by usong dokumentation method. The data were analyzed in three stages (1) data identification, (2) data classification, (3) data description, and (4) conclusion. There are seven intrinsic elements including (1)theme, (2) character and characterization, (3) plot, (4) setting, (5) point of view, (6) Pabguage style, and (7) moral value. Those seven elements were found in the short stories. In the short stories, there were found 11 social values, in Mekel Paris there were loyalty, kinship, and care. I Jackris there were loyalty, tolerance, and justice. In Jro Jepun there were. Dedication, discipline, democracy. In Made smith there were care, helping each other, sense of owning, and loyalty. In Takamura there were dedication, loyalty, sense of owning, in Van Boch there were helping each other, Democracy, cooperation, and loyalty. It could be concluded that there have been intrinsic elements in these short stories and the most frequent social value was loyalty. Hopefully this study can be beneficial in Balinese language teaching and learning, specifically in terma of ahort stories. keyword : short story, intrinsic elements, social value
SESELEH VARIASI BASA RING DIALEK BALI AGA DESA SERAYA, KECAMATAN KARANGASEM, KABUPATEN KARANGASEM Ni Luh Degeng Ratna Dewi .; Ida Bagus Rai, S.S., M.Pd .; Prof. Dr. I Nyoman Sudiana, M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 2 No. 1 (2015)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v2i1.5188

Abstract

Tetilik puniki matetujon nlatarang indik (1) wangun variasi basa ring dialek Bali Aga Desa Seraya, Kecamatan Karangasem, Kabupaten Karangasem. (2) utsaha-utsaha sane kalaksanayang mangda dialek Bali Aga ring Desa Seraya kantun kalestariang. Jejering tetilik puniki inggih punika narawakia-narawakia miwah parajana sane wenten ring Desa Seraya, Kecamatan Karangasem, Kabupaten Karangasem. Panandang tetilik puniki inggih punika dialek Bali Aga Desa Seraya, Kecamatan Karangasem, Kabupaten Karangasem. Tetilik puniki nganggen palihan tetilik deskriptif kualitatif. Ring tetilik puniki nganggen kalih kramaning mupulang data inggih punika (1) kramaning pratiaksa (observasi) (2) kramaning saduwicara (wawancara). Data tureksa sane kaanggen minakadi: (1) reduksi data, (2) pangwedar data, (3) tetingkesan. Pikolih ring tetilik puniki inggih punika (1) Wangun variasi basa ring dialek Bali Aga Desa Seraya, Kecamatan Karangasem, Kabupaten Karangasem punika ring ungkur kruna ngangge vokal a, sakadi (kija= a panjang), miwah nadanyane keras (tinggi). (2) Utsaha-utsaha sane kalaksanayang mangda dialek Bali Aga ring Desa Seraya kantun kalestariang inggih punika krama Desa Seraya puniki stata nyantos benjang pungkur nganggen dialek Bali Aga Desa Seraya puniki yadiastun ring rantauan taler sampun akeh sane menganyam pendidikan ring luar daerah nanging mangda stata nganggen dialek Bali Aga Desa Seraya yening mabebaosan majeng ring krama Desa Seraya. Kata Kunci : Dialek Bali Aga Desa Seraya This research aims to (1) form Bali Aga village dialect Seraya village, Karangasem districts, Karangasem regency. (2) efforts were made to preserve the dialect Bali Aga Seraya village. This research subject is the people in the Seraya village Karangasem districts, Karangasem regency. This research object is Bali Aga village dialect Seraya village, Karangasem districts, Karangasem regency. This study was designed as a qualitative description of the research and the report collection using observation and interview methods. Data analysis methods used are (1) data reduction, (2) data analysis techniques, (3) conclusion. The study findings are (1) the form of dialect Bali Aga village sub-district of Karangasem regency while Karangasem end of a word to use vowel “a” like (kijaa = a long) and using a high pitch or intonation high. Efforts to revitalize the village dialect Bali Aga Seraya village still preserved the rural communities while always speaks in dialect Seraya village until whenever despite being aducated outside the region to continue to use the Seraya village dialect.keyword : Dialect Bali Aga village Seraya village
SESELEH WANGUN CARITA MIWAH PIKENOH PENDIDIKAN KARAKTER RING PUPULAN SATUA KEMBANG RAMPE KASUSASTRAAN BALI PURWA I Ni Kadek Suwitriyani .; I Wayan Gede Wisnu, S.S., M.Si. .; Dra. Made Sri Indriani, M.Hum. .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 2 No. 1 (2015)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v2i1.5197

Abstract

Tetilikan kualitatif puniki matetujon nlatarang indik (1) wangun carita sane wenten ring pupulan satua Kembang Rampe Kasusastraan Bali Purwa I miwah (2) pikenoh pendidikan karakter ring pupulan satua Kembang Rampe Kasusastraan Bali Purwa I. Jejering tetilik puniki inggih punika pupulan satua sane wenten ring Kembang Rampe Kasusastraan Bali Purwa I inggih punika indik satua Bagus Diarsa, Galuh Payuk, I Rare Sigaran, I Sigir, Jlema Tuah Asibak, miwah Tosning Dadap Tosning Presi. Tetilik puniki nganggen palihan tetilik deskriptif kualitatif santukan data kawedarang antuk kruna-kruna. Tetilik puniki nganggen kalih kramaning mupulang data inggih punika 1) kramaning studi pustaka miwah 2) kramaning dokumentasi. Data tureksa sane kaanggen minakadi: (1) nyelehin data/reduksi data, (2) nyorohang data, (3) pangwedar data, miwah (4) panyutetan. Pikolih tetilikan puniki inggih punika (1) wangun carita sane wenten ring pupulan satua Kembang Rampe Kasusastraan Bali Purwa I wenten pepitu minakadi, unteng, lelintihan, rerawatan, pragina miwah pangabah-abah, tetilik pangawi, paribasa, miwah piteket. (2) pikenoh pendidikan karakter ring pupulan satua Kembang Rampe Kasusastraan Bali Purwa I wenten pitulas minakadi, sradha, arjawa, urati ring anak lian, plapan, teleb makarya, teleb nangun pangripta, swadesi, demokratis, meled uning, prawira negara, bakti ring pertiwi, ngajiang kawijayaan, pasawitran, ngutamayang katreptian, pageh ring dewek, urati ring palemahan, miwah urati ring pasemetonan.Kata Kunci : Wangun carita, pikenoh pendidikan karakter, satua. This qualitative study aims to describe (1) intrinsic elements and (2) character values in the collection of story KembangRampeKasusastraan Bali Purwa I. The subject of this study is the collection of story KembangRampeKasusastraan Bali Purwa I, namely: BagusDiarsa, GaluhPayuk, I Rare Sigaran, I Sigir, JlemaTuahAsibak, andTosningDadapTosningPresi. The design of this study is descriptive qualitative study where collected data are elaborated by words. The data are collected using (1) library study and (2) documentation. The data are analyzed by several steps, namely: (1) data identification/ data reduction, (2) data classification, (3) data description, and (4) conclusion. The finding shows (1) there are seven intrinsic elements in the collection of story KembangRampeKasusastraan Bali Purwa I, namely: theme, plot, setting, character, point of view, language style, and message. (2) the character values found are religious, honest, tolerant, discipline, hard work, creative, autonomous, democratic, curiosity, the spirit of nationalism, patriotic , appreciate to achievement, friendship, love to peace, never give up, environmental care, and social care.keyword : intrinsic element, character value, story.
SESELEH WANGUN INTRINSIK LAN SOSIOLOGI KRIYA SASTRA RING PUPULAN SATUA BAWAK LAWAR GOAK PAKARDIN I KETUT RIDA I Komang Astu Purnadhita .; Prof. Dr. I Nengah Martha,M.Pd .; Ida Ayu Putu Purnami, S.S., M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 2 No. 1 (2015)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v2i1.5198

Abstract

Tetilik puniki matetujon nlatarang (1) wangun intrinsik, lan (2) sosiologi kriya sastra ring pupulan satua bawak Lawar Goak. Jejering tetilikan puniki inggih punika pupulan satua bawak Lawar Goak. Panandang tetilikannyane inggih punika wangun intrinsik lan sosiologi kriya sastra. Ring tetilik puniki nganggen tetilik deskriptif kualitatif lan nganggen metode dokumentasi. Data tureksa sane kaanggen inggih punika analisis kualitatif, pah-pahannyane (1) reduksi data, (2) penyajian data, lan (3) verifikasi. Kawentenan wangun intrinsik punika wenten nemnem inggih punika unteng, rerawatan, lelintihan, pragina lan wewatekan, pagenahan sang pengawi, lan piteket. Samian wangun intrinsik puniki prasida kepanggihin ring pupulan satua bawak Lawar Goak. Sosiologi kriya sastra pamekas pikobet sosial sane kepanggihin ring pupulan satua bawak Lawar Goak wantah pepitu inggih punika ring satua bawak Kandik Tikul wenten kemiskinan. Satua bawak Es Rujak wenten kemiskinan lan disorganisasi keluarga. Satua bawak Sekar Jepun wenten disorganisasi keluarga. Satua bawak Katuminan wenten disorganisasi keluarga, delinkuensi anak-anak, lan kejahatan. Satua bawak Punyah wenten alkoholisme, kejahatan, pelanggaran ring norma-norma para jana. Satua bawak Lawar Goak wenten kemiskinan. Satua bawak Ambengan Puun wenten pikobet lingkungan hidup. Satua bawak Matemu Ring Kutampi wenten disorganisasi keluarga lan pelanggaran ring norma-norma para jana. Cutetnyane pupulan satua bawak Lawar Goak puniki sampun kawangun olih wangun sane jangkep tur sosiologi kriya sastra pamekas pikobet sosial sane pinih akeh kapanggihin inggih punika pikobet disorganisasi keluarga. Dumogi pikolih tetilikan puniki prasida mawiguna majeng ring Pembina basa Bali pamekasnyane ring satua bawak. Kata Kunci : Satua bawak, intrinsik, sosiologi sastra This research aimed to describe (1) intrinsic structure and (2) sociology of literature in th collection of Lawar Goak short story. This research subject was a collection of Lawar Goak short story. Object of this research was intrinsic structure and sociology of literature in the collection of Lawar Goak short story. It was designed as a qualitative descriptive research and data collection done by using the documentation method. Methods of data analysis were qualitative analysis with stages (1) data reduction, (2) presentation of data, and (3) verification. There are six kinds of intrinsic structure, namely, theme, background, plot, character and characterization, the angle of view, and advice. In collection of Lawar Goak short story, 7 social problems encountered in Kandik Tikul short stories containing poverty. In the Es Rujak short story contained poverty and family disorganization. Sekar Jepun short stories contained family disorganization. In Katuminan short story contained family disorganization, children's violation, and crime. In Punyah short story contained alcoholism, crime, and violation of norms in society. In Lawar Goak short story contained poverty. In Ambengan Puun short story contained environmental problems. And in Matemu Ring Kutampi short story contained family disorganization and violation of norms in society. We can conclude this collection of Lawar Goak short story containing elements of short story corresponding to structure of short stories and sociology of literature in particular social problem of family disorganization. The results of this study can be useful for language development Bali, especially in the short story.keyword : Short Story, intrinsic, sociology literature
SESELEH SOR SINGGIH BASA BALI SAJERONING PARUMAN BANJAR ADAT GUNUNG BIAU, DESA MUNCAN, KECAMATAN SELAT, KABUPATEN KARANGASEM Ni Luh Putu Ratna Dewi .; Dra. Made Sri Indriani, M.Hum. .; I Ketut Paramarta, S.S.,M.Hum. .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 2 No. 1 (2015)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v2i1.5199

Abstract

KUUB Tetilikan puniki matetujon nlatarang indik (1) kawentenan paruman Banjar Adat Gunung Biau, Desa Muncan, Kecamatan Selat, Kabupaten Karangasem lan (2) kawentenan sor singgih basa Bali ring paruman Banjar Adat Gunung Biau, Desa Muncan, Kecamatan Selat, Kabupaten Karangasem. Tetilikan puniki nganggen palihan tetilik deskriptif kualitatif. Jejering ring tetilikan puniki, krama Banjar Adat Gunung Biau. Penandang ring tetilikan puniki, sor singgih basa Bali sane wenten ring paruman Banjar Adat Gunung Biau. Kramaning mupulang data ring tetilikan puniki nganggen kramaning pratiaksa lan sadu wicara. Data tureksa sane kanggen inggih punika analisis data deskriptif kualitatif antur pamargi (1) reduksi data, (2) pangwedar data, lan (panyutetan). Pepolih tetilikan puniki inggih punika (1) kawentenan paruman ring Banjar Gunung Biau mamargi antar manut kadi napi sane kaaptiang, sane mapaiketan sareng kutus pisarat kawentenan tutur inggih punika setting, pamilet, tetujon tutur, unteng tutur, nada tutur, wentuk tutur, noma tutur, lan sorohan tutur. (2) Kawentenan sor singgih Basa Bali ring paruman inggih punika sajeroning kruna-krunanyane akehan nganggen kruna alus mider lan sajeroning lengkaranyane wenten lengkara alus singgih, alus madia, alus sor lan lengkara andap, taler mapaiketan sareng warna basa saking penutur, saking panganggenyane, saking keformalan, lan saking sarana. Kata Kunci : Kruna jejeton: sor singgih basa Bali, paruman ABSTRACT This study aimed to describe (1) the condition of meeting at Banjar Adat Gunung Biau, Muncan Village, Selat District, Karangasem Regency and (2) the condition of sor singgih basa Bali in the meeting at Banjar Adat Gunung Biau, Muncan Village, Selat District, and Karangasem Regency. This study was designed by using descriptive qualitative research. The subjects were the people of Banjar Adat Gunung Biau. The object of this study was sor singgih basa Bali in the meeting at Banjar Adat Gunung Biau. The data collection methods used in this study is the observation and interview. Data analysis method used is descriptive qualitative data analysis which consists of (1) data reduction, (2) presentation of data, and (3) conclusion. The result of the study shows that (1) the condition of meeting at Banjar Adat Gunung Biau was well as expected, which is associated with eight terms of speech even that is setting and scene, participants, ends, act sequence, key, instrumentalities, norm of interaction and interpretation, and genre. (2) The condition of sor singgih basa Bali in the meeting, the words many used Alus mider word and the sentence using the phrase Alus singgih, Alus madia, Alus sor, and Andap sentence, also associated with language variations of the speakers, users , formality, and tool. keyword : Key words: sor singgih basa Bali, meetings.
SESELEH BASITA PARIBASA LAN KAWENTENAN GUNA SARAT RING DAGING CAKEPAN DRAMA NANG KEPOD PAKARDIN KETUT ARYANA Gusti Ayu Era Aryanti .; Dra. Sang Ayu Putu Sriasih,M.Pd .; Ida Bagus Rai, S.S., M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 2 No. 1 (2015)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v2i1.5200

Abstract

Tetilik sane mamurda Seseleh Basita Paribasa lan Kawentenan Guna Sarat ring Daging Cakepan Drama Nang Kepod Pakardin Ketut Aryana madue tetujon: (1) mangda prasida nelatarang indik basita paribasa sane wenten ring daging cakepan drama Nang Kepod pakaryan Ketut Aryana, (2) mangda prasida nelatarang indik kawentenan guna sarat ring daging cakepan drama Nang Kepod pakaryan Ketut Aryana. Tetilik puniki ngranjing tetilik deskriptif kualitatif. Jejering tetilik puniki inggih punika cakepan drama Nang Kepod, taler penandangnyane inggih punika basita paribasa miwah guna sarat. Kramaning mupulang data ring tetilik puniki wenten kalih inggih punika kramaning dokumentasi miwah kramaning pratiaksa sane kawantu antuk teknik baca, simak, catat taler nganggen piranti tetilik marupa kartu data. Data sane sampun kapolihang katureksain antuk pamargi data tureksa sakadi: reduksi data, nyajiang data, miwah tetingkesan lan verifikasi. Pikolih ring tetilik puniki, inggih punika, (1) saking seseleh basita paribasa, kapolihang 9 soroh basita paribasa ring cakepan drama Nang Kepod sakadi: sesawangan, tetingkesan, sesonggan, sesawen, raos ngempelin, sesimbing, sesenggakan, sloka, miwah wewangsalan, (2) saking seseleh guna sarat, kapolihang 8 soroh guna sarat ring cakepan drama Nang Kepod sakadi: guna sarat sosial, guna sarat ekonomis, guna sarat watek, guna sarat panglila cita, guna sarat stula sarira, guna sarat kaweruhan, guna sarat agama, miwah guna sarat estetis. Kata Kunci : basita paribasa, guna sarat, drama The research with title of the Analysis of Basita Paribasa and Value on Nang Kepod Drama Script Which was Made by Ketut Aryana, has some goals. Those are as follows: (1) to describe basita paribasa that existed in drama script entitled Nang Kepod which was made by Ketut Aryana (2) to describe moral values that existed in drama script entitled Nang Kepod which was made by Ketut Aryana. This research catagorized as descriptive qualitative. The subject of this research was drama script entitled Nang Kepod, meanwhile the object of this research was the basita paribasa and the values. There are two methods of data collection in this research were documentation and observation which was assisted by reading technique, observe, record and the research instrument in the form of a data card. Data were analyzed with measures such as: data reduction, data presentation and conclusion and verification. The result of this research were (1) there were 9 kinds of basita paribasa in the drama script entitled Nang Kepod, they were: sesawangan, tetingkesan, sesonggan, sesawen, raos ngempelin, sesimbing, sesenggakan, sloka, and wewangsalan, (2) There were 8 moral values in the drama script entitled Nang Kepod, they were: social value, economic value, character value, entertainment value, materialism value, intellectual value, religion value, and aesthetic value. keyword : basita paribasa, value, drama

Page 7 of 11 | Total Record : 103