cover
Contact Name
Ida Ayu Sukma Wirani
Contact Email
idaayusukmawirani@gmail.com
Phone
+6287762000445
Journal Mail Official
idaayusukmawirani@gmail.com
Editorial Address
Jl. Udayana No. 11, Singaraja, Banjar Tegal, Kec. Buleleng, Kabupaten Buleleng, Bali 81116
Location
Kota denpasar,
Bali
INDONESIA
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha
ISSN : 26141914     EISSN : 25992627     DOI : http://dx.doi.org/10.23887/jpbb.v6i2
Core Subject : Education,
As an international, multi-disciplinary, peer-refereed journal, the scope of this journal is in learning and instruction area which provides a platform for the publication of the most advanced scientific researches in the areas of learning, development, instruction and teaching at Balinese Language Education Undiksha. The journal welcomes original empirical investigation. The papers may represent a variety of theoretical perspectives and different methodological approaches. They may refer to any age level, from infants to adults and to a diversity of learning and instructional settings, from laboratory experiments to field studies. The major criteria in review and the selection process concerns the significance of the contribution to the area of learning and instruction. Instruction, learning and teaching, curriculum development, learning environment, teacher education, educational, technology, and educational development at PBalinese Language Education Undiksha
Arjuna Subject : Umum - Umum
Articles 543 Documents
WANGUN INTRINSIK LAN GUNA SARAT SOSIAL RING MAJALAH CERITA CUTET BASA BALI SATUA NOMER 39 PAMIJILAN APRIL 2014 Dewa Ayu Desy Riani .; Dra. Sang Ayu Putu Sriasih,M.Pd .; Dr. I Ketut Paramarta, S.S.,M.Hum. .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 4 No. 2 (2016)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v4i2.7737

Abstract

Tetilikan puniki matetujon nelatarang (1) wangun intrinsik, (2) guna sarat sosial ring pupulan satua bawak Majalah Cerita Cutet Basa Bali Satua Nomer 39 Pamijilan April 2014. Pepalihan tetilik sane kaanggen ring tetilikan puniki inggih punika, deskriptif kualitatif. Jejering ring tetilikan puniki inggih punika pupulan satua bawak sane wenten ring Majalah Cerita Cutet Basa Bali Satua Nomer 39 Pamijilan April 2014. Panandang ring tetilikan puniki inggih punika wangun intrinsik lan guna sarat sosial ring sajeroning pupulan satua bawak Majalah Cerita Cutet Basa Bali Satua Nomer 39 Pamijilan April 2014. Tetilikan puniki ngangge kalih kramaning mupulang data inggih punika kramaning studi pustaka miwah kramaning dokumentasi. Pikolih ring tetilikan puniki inggih punika (1) saking seseleh wangun intrinsik, kapolihang 7 palihan wangun intrinsik sane ngwangun satua bawak ring Majalah Cerita Cutet Basa Bali Satua Nomer 39 Pamijilan April 2014 sakadi: unteng, lelintihan, pragina lan pangabah-abahnyane, rerawatan, sudut pandang, paribasa, miwah piteket, (2) saking seseleh guna sarat sosial, kapolihang 12 palihan guna sarat sosial sane wenten ring pupulan satua bawak Majalah Cerita Cutet Basa Bali Satua Nomer 39 Pamijilan April. Saking tetilikan puniki kaaptiang majeng ring sang pangwacen utamanyane krama Bali mangda sayan urati lan nglestariang kekawian ring Bali mangda nenten rered. Majalaran antuk ngresepin daging kajatian guna sarat sosial anggen dasar ngwangun tata susila sane becik, lan majeng ring panilik lianan mangda nglimbakang malih indik tetilikan sane mapaiketan ring basa Bali, mangda daging tetilikannyane nudut lan madue ajah-ajahan sane manut ring pakraman. Kata Kunci : satua bawak, wangun intrinsik, guna sarat sosial This study aimed at describing (1) the intrinsic elements and (2) social values in a collection of short stories “Majalah cerita cutet basa Bali Satua” number 39 April’s edition 2014. This research is a qualitative descriptive literature. The subjects were a collection of short stories “Majalah cerita cutet basa Bali Satua” number 39 April’s edition 2014. The objects of this study were the element of intrinsic and social values in a collection of short stories “Majalah cerita cutet basa Bali Satua” number 39 April’s edition 2014. This study used two methods of collecting data that were book study method and the method of documentation. Data were analyzed with measures such as data reduction, classification of data, presenting data, conclusions. The results of this study were (1) the analysis of the intrinsic elements in a collection of short stories “Majalah cerita cutet basa Bali Satua” number 39 April’s edition 2014 acquired seven intrinsic elements such as: theme, plot, character and characterization, setting, point of view, style, and the mandate, ( 2) analysis of social value obtained 12 social values contained in a collection of short stories “Majalah cerita cutet basa Bali Satua” number 39 April’s edition 2014. This research was expected readers, especially the Balinese people have to pay attention and to preserve Balinese literature, by reading can determine the contents of the social values that are used in life, for other researchhers are expected to explore the research related to the Balinese language, so result of the research will be interesting, and contains values that are useful to society.keyword : short stories, element intrinsic, social value
WANGUN INTRINSIK LAN GUNA SARAT SOSIAL RING MAJALAH CERITA CUTET BASA BALI SATUA NOMER 39 PAMIJILAN APRIL 2014 Dewa Ayu Desy Riani .; Dra. Sang Ayu Putu Sriasih,M.Pd .; Dr. I Ketut Paramarta, S.S.,M.Hum. .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 4 No. 2 (2016)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v4i2.7738

Abstract

Tetilikan puniki matetujon nelatarang (1) wangun intrinsik, (2) guna sarat sosial ring pupulan satua bawak Majalah Cerita Cutet Basa Bali Satua Nomer 39 Pamijilan April 2014. Pepalihan tetilik sane kaanggen ring tetilikan puniki inggih punika, deskriptif kualitatif. Jejering ring tetilikan puniki inggih punika pupulan satua bawak sane wenten ring Majalah Cerita Cutet Basa Bali Satua Nomer 39 Pamijilan April 2014. Panandang ring tetilikan puniki inggih punika wangun intrinsik lan guna sarat sosial ring sajeroning pupulan satua bawak Majalah Cerita Cutet Basa Bali Satua Nomer 39 Pamijilan April 2014. Tetilikan puniki ngangge kalih kramaning mupulang data inggih punika kramaning studi pustaka miwah kramaning dokumentasi. Pikolih ring tetilikan puniki inggih punika (1) saking seseleh wangun intrinsik, kapolihang 7 palihan wangun intrinsik sane ngwangun satua bawak ring Majalah Cerita Cutet Basa Bali Satua Nomer 39 Pamijilan April 2014 sakadi: unteng, lelintihan, pragina lan pangabah-abahnyane, rerawatan, sudut pandang, paribasa, miwah piteket, (2) saking seseleh guna sarat sosial, kapolihang 12 palihan guna sarat sosial sane wenten ring pupulan satua bawak Majalah Cerita Cutet Basa Bali Satua Nomer 39 Pamijilan April. Saking tetilikan puniki kaaptiang majeng ring sang pangwacen utamanyane krama Bali mangda sayan urati lan nglestariang kekawian ring Bali mangda nenten rered. Majalaran antuk ngresepin daging kajatian guna sarat sosial anggen dasar ngwangun tata susila sane becik, lan majeng ring panilik lianan mangda nglimbakang malih indik tetilikan sane mapaiketan ring basa Bali, mangda daging tetilikannyane nudut lan madue ajah-ajahan sane manut ring pakraman. Kata Kunci : satua bawak, wangun intrinsik, guna sarat sosial This study aimed at describing (1) the intrinsic elements and (2) social values in a collection of short stories “Majalah cerita cutet basa Bali Satua” number 39 April’s edition 2014. This research is a qualitative descriptive literature. The subjects were a collection of short stories “Majalah cerita cutet basa Bali Satua” number 39 April’s edition 2014. The objects of this study were the element of intrinsic and social values in a collection of short stories “Majalah cerita cutet basa Bali Satua” number 39 April’s edition 2014. This study used two methods of collecting data that were book study method and the method of documentation. Data were analyzed with measures such as data reduction, classification of data, presenting data, conclusions. The results of this study were (1) the analysis of the intrinsic elements in a collection of short stories “Majalah cerita cutet basa Bali Satua” number 39 April’s edition 2014 acquired seven intrinsic elements such as: theme, plot, character and characterization, setting, point of view, style, and the mandate, ( 2) analysis of social value obtained 12 social values contained in a collection of short stories “Majalah cerita cutet basa Bali Satua” number 39 April’s edition 2014. This research was expected readers, especially the Balinese people have to pay attention and to preserve Balinese literature, by reading can determine the contents of the social values that are used in life, for other researchhers are expected to explore the research related to the Balinese language, so result of the research will be interesting, and contains values that are useful to society.keyword : short stories, element intrinsic, social value
KAWIGUNAN MEDIA AUDIO-VISUAL MARUPA GENDING POP BALI RING PEPLAJAHAN NYURAT CERPEN BASA BALI MAAKSARA LATIN SISIA KELAS X MULTIMEDIA 2 SMK NEGERI 1 SUKASADA Luh Putu Novyta Handayani .; Ida Bagus Rai, S.S., M.Pd .; Ida Ayu Sukma Wirani, S.S. M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 4 No. 2 (2016)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v4i2.7739

Abstract

Tetilikan puniki matetujon nelatarang (1) pikolih peplajahan nyurat cerpen basa Bali maaksara latin sadurung lan sasampune nganggen piranti audio-visual marupa gending pop Bali ring sisia kelas X Multimedia 2 SMK Negeri 1 Sukasada. (2) kawigunan piranti audio-visual marupa gending pop Bali ring peplajahan nyurat cerpen basa Bali maaksara latin. (3) penampen (respon) sisia kelas X Multimedia 2 indik kawigunan piranti audio-visual marupa gending pop Bali ring peplajahan nyurat cerpen basa Bali maaksara latin. Pepalihan tetilik sane kaanggen ring tetilikan puniki inggih punika, deskriptif kualitatif lan kuantitatif. Jejering (subjek) ring tetlikan puniki inggih punika sisia kelas X Multimedia 2 SMK Negeri 1 Sukasada. Panandang (objek) ring tetilikan puniki inggih punika kawigunan piranti audio-visual marupa gending pop Bali ring peplajahan nyurat cerpen basa Bali maaksara latin. Tetilikan puniki ngangge pat kramaning mupulang data inggih punika kramaning pratiaksa, sadu wicara, dokumentasi miwah angket/kuisioner. Pikolih ring tetilikan puniki nyantenang (1) pikolih peplajahan nyurat cerpen basa Bali maaksara latin sadurung ngawigunayang piranti audio-visual marupa gending pop Bali inggih punika rata-rata sisia kelas X Multimedia 2 SMK Negeri 1 Sukasada 75,9 lan sasampune ngawigunayang piranti audio-visual marupa gending pop Bali, rata-rata pikolih peplajahan sisia kelas X Multimedia 2 SMK Negeri 1 Sukasada nincap dados 83,42. Persentase panincapan pikolih peplajahan sisia saking sadurung kantos sasampun kawigunayang piranti audio-visual inggih punika 9,9%. (2) kawigunan piranti pangajahan audio-visual marupa gending pop Bali ring peplajahan nyurat cerpen basa Bali maaksara latin becik pisan. Kawiguan puniki taler prasida kasinahang ring kahanan peplajahan sane sayan becik tur efektif. (3) penampen (respon) sisia kelas X Multimedia 2 indik kawigunan piranti audio-visual marupa gending pop Bali ring peplajahan nyurat cerpen basa Bali maaksara latin kasengguh becik (positif).Kata Kunci : audio-visual, pop Bali, nyurat The aims of this research are to explain about: (1) the learning outcome of Balinese short story lettered Latin before and after use media of audio/visual media with Balinese pop song to the students on SMK Negeri 1 Sukasada class X multimedia 2. (2). The benefits of using audio-visual media with the Balinese song on writing class on Balinese short story lettered Latin. (3). The responses of students class X Multimedia 2 about the benefit of audio-visual media with Balinese pop song ofwritingclass of Balinese short story lettered on Latin. The research method that usesin this research is descriptive qualitative and quantitative. The subjectof this study is all students in Class X Multimedia 2 SMK Negeri 1 Sukasada. The object of this study is the benefit that taken from audio-visual media of Balinese song of the writing class of Balinese short story lettered Latin. This research used four methods for collecting the data,are: Observation method, interview, documentation, and questionnaire. The results of this research show: (1). Learning outcome of writing Balinese short story lettered in Latin before used audio-visual media with Balinese pop song, revealed the learning outcome’s students Class X Multimedia 2 SMK Negeri 1 Sukasada is on average 75,9 and after used audio-visual media by Balinese pop song the average increased become 83,42. The students learning outcomes ratio before and after used audio-visual media enhance by 9,9%. (2) The benefits of using audio-visual media with Balinese pop song on the class of writing Balinese short story is very good. The benefits show from the learning condition which becomes getting better and effective. (3) The class X Multimedia’s responses regarding the benefits of audio-visual media with the Balinese pop song on the writing Balinese short story class lettered Latin is positive. keyword : audio-visual, Balinese pop, writing
TUREKSA ANGGAH-UNGGUHING BASA RING NOVEL TRESNANE LEBUR AJUR SATONDEN KEMBANG PIKARDIN DJELANTIK SANTHA Kadek Desy Suartoni .; Ida Ayu Sukma Wirani, S.S. M.Pd .; Prof. Dr. I Nengah Martha,M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 4 No. 2 (2016)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v4i2.7740

Abstract

KUUB Tetilikan puniki matetujon (1) mangda uning kawentenan anggah-ungguhing basa Bali sane kaanggen ring novel Tresnane Lebur Ajur Satonden Kembang pikardin Djelantik Santha; (2) mangda uning soroh rasa basa sane pinih makeh kaanggen ring novel Tresnane Lebur Ajur Satonden Kembang pikardin Djelantik Santha; (3) mangda uning kaiwangan anggah-ungguhing basa Bali sane wenten ring novel Tresnane Lebur Ajur Satonden Kembang pikardin Djelantik Santha. Tetilikan punika maosang indik kawentenan anggah-ungguhing basa Bali ring novel Tresnane Lebur Ajur Satonden Kembang pikardin Djelantik Santha. Tetilik puniki ngangge pahan deskriptif kualitatif. Jejering ring tetilikan puniki inggih punika novel Tresnane Lebur Ajur Santonden Kembang pikardin Djelantik Santha, lan penandangnyanne anggah-ungguhing basa ring novel. Ring tetilik puniki nganggen tata cara mupulang data, inggih punika dokumentasi antuk teknik baca, simak, catat. Pikolih saking tetilikan puniki (1) kawentenan anggah-ungguhing basa ring novel Tresnane Lebur Ajur Satonden Kembang pikardin Djelantik Santha, wenten basa alus, basa madia, basa andap lan basa kasar; (2) soroh rasa basa sane pinih makeh kaanggen ring novel Tresnane Lebur Ajur Satonden Kembang pikardin Djelantik Santha, sane kapertama basa andap, kaping kalih basa madia, kaping tiga basa alus lan kaping pat basa kasar; (3) kaiwangan sane wenten ring novel Tresnane Lebur Ajur Satonden Kembang pikardin Djelantik Santha, wantah kaiwangan sane ngranjing ring norma tutur, uger-uger sane patut kauratiang rikala mabebaosan, puniki mapaiketan sareng tata cara mataken, nyawis, miwah sane lianan. Cutetnyane wenten soroh lan kaiwangan sane wenten ring novel Tresnane Lebur Ajur Satonden Kembang pikardin Djelantik Santha.. Piteketnyane sumangdane para pangripta novel, rikalaning ngaryaning karya sastra mangda nincapang kauratiannyane. Kata Kunci : Kruna jejaton : anggah-ungguhing basa, novel. Abstract This study are purposed (1) to know the types of mixed codes used in the general discussion Subak Anyar of Padang Keling village, District of Buleleng, Regency of Buleleng, (2) to determined the cause of mixed code used in the general discussion Subak Anyar of Padang Keling village, District of Buleleng, Regency of Buleleng. This study discusses about interfering codes used in the general discussion Subak Anyar of Padang Keling village, District of Buleleng, Regency of Buleleng. This research uses descriptive qualitative. Subjects in this study were members of Subak Anyar Padang Keling village, and the object on this study is code-mixing in the general discussion. This study is using data collection such as observation, interviews, and documentation. The findings in this study are (1) the types of mixed code used in the general discussion is inner code-mixing, outer of code-mixing,hybrid of code-mixing, mix the code at the level of a compound word, and code-mixing at the word level expression (idiom); (2) The kind of interference code is used in general discussion Subak Anyar of Padang Keling village, because of sor singgih language, different educations, not to knowing the language of kosabasa Bali, and the many varieties of the language. In conclusion there are different types and causes of code-mixing is used in the general discussion Subak Anyar of Padang Keling village , District of Buleleng, Regency of Buleleng . The suggestions in this study that we are together to preserve the Balinese culture and speaking with the Balinese language. keyword : Keywords : code, mixing, general, discussion, novel
ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI SAJERONING TEKS ORTI BALI RRI SINGARAJA Ni Putu Susiarini .; I Wayan Gede Wisnu, S.S., M.Si. .; Dra. Sang Ayu Putu Sriasih,M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 4 No. 2 (2016)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v4i2.7743

Abstract

Tetilikan puniki matetujon nelatarang indik (1) asapunapi kaiwangan ngwedarang anggah-ungguhing basa Bali ring sajeronig teks orti Bali RRI Singaraja miwah (2) asapunapi pikobet sane kapanggihin pangartos ri tatkala nyalin teks orti Bali ring sajeroning acara gatra Bali ring RRI Singaraja. Tetilikan puniki ngangge tetilikan deskriptif kualitatif. Jejering tetilikan puniki inggih punika orti Bali ring acara gatra Bali RRI Singaraja. Panandang ring tetilikan puniki inggih punika anggah-ungguhing basa Bali sajeroning teks orti Bali. Pamupulan data nganggen kramaning praktiyasa miwah sadu wicara. Kramaning data tureksa sane manggen inggih punika (1) reduksi data, (2) pangwedar data, miwah (3) penyutetan. Pikolih tetilikan puniki nyantenang (1) kaiwangan ngwedarang anggah-ungguhing basa Bali ring teks orti Bali inggih punika (a) wangun kaiwangan wenten 11 miwah (b) genah kaiwangan wenten 41 lengkara. (2) pikobet sane kapanggihin pangartos ri kala nyalin gatra inggih punika (a) indik kompetensi, (b) indik kualifikasi, miwah (c) indik referensi. Tetilikan puniki nyantenang sumangdene pangaratos orti Bali prasida waged nelebin widya ngeninin indik anggah-ungguhing basa Bali mangda prasida makarya orti Bali sane nganutin anggah-ungguhing basa Bali sane patut.Kata Kunci : anggah-ungguhing basa Bali sajeronig teks orti Bali The aim of this study describes (1) the disadvantages of using anggah-ungguhing basa Bali in text orti Bali RRI Singaraja and (2) problems encountered when copying news text orti Bali in gatra event RRI Singaraja. The study was designed as a qualitative deskriptf research. This research subject is orti Bali in Bali gatra event. The object of this study is anggah-ungguhing language text orti Bali in Bali. The data collection is done by using the method of observation and interviews. The collection data used are (1) data reduction (2) explain the data (3) inference. The results of this study indicate that (1) the disadvantages of using anggah-ungguhing basa Bali in text orti Bali, namely (a) the form of shortage amount 11 words and (b) a shortage amount 41 sentences. (2) problems encountered copyist news when copying the news that (a) concerning the competence, (b) qualifications, and (c) of the references. It stresses that the copyist .Penelitian orti Bali could increase knowledge about anggah-ungguhing base orti Bali Bali in order to produce in accordance with anggah-ungguhing Bali correct base.keyword : anggah-ungguhing base Bali in text orti Bali.
SESELEH ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RING PESANGKEPAN BANJAR ADAT BULULADA, DESA SELAT, KECAMATAN SUKASADA, KABUPATEN BULELENG Kadek Agus Dwi Ermawan .; Drs.I Gede Nurjaya,M.Pd .; Ida Ayu Putu Purnami, S.S., M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 4 No. 2 (2016)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v4i2.7744

Abstract

KUUB Tetilik puniki matetujon nlatarang indik (1) Kawentenan anggah-ungguhing basa Bali ring pesangkepan Banjar Adat Bululada, Desa Selat, Kecamatan Sukasada Kabupaten Buleleng sane mapaiketan sareng kawentenan tutur lan (2) parindikan sane ngawinang wenten anggah-ungguhing basa Bali ring sangkep Banjar Adat Bululada, Desa Selat, Kecamatan Sukasada, Kabupaten Buleleng. Tetilikin puniki nganggen palihan tetilik deskritif kualitatif. Jejering ring tetilikan puniki, krama Banjar Adat Bululada. Penandang ring tetilikan puniki, anggah-ungguhing basa Bali sane wenten ring pesangkepan Banjar Adat Bululada, Desa Selat, Kecamatan Sukasada, Kabupaten Buleleng. Kramaning mupulang data ring tetilikan puniki nganggen Kramaning pratiaksa (observasi), metode sadu wicara, miwah metode dokumentasi. Data tureksa sane kanggen inggih punika analisis data deskritif kualitatif antuk pemargi (1) Identifikasi Data, (2) Nyorohang Data, (3) Pangwedar Data, (4), Pacutetan utawi Verifikasi. Pepolih tetilikan puniki inggih punika (1) kawentenan anggah-ungguhing basa basa Bali ring pesangkepan Banjar Adat Bululada sane mapaiketan sareng kawentenan tutur, kawentenan anggah-ungguhing basa wenten tetiga :Basa alus singgih (ASI), Basa alus sor (ASO), lan Basa alus madia (AMA), sane mapaiketan malih ring kutus pisarat kawentenan tutur inggih punika setting, pamilet, tetujon tutur, unteng tutur, nada tutur, wentuk tutur, norma tutur, lan sorohan tutur. (2) parindikan sane ngawinang anggah-ungguhing basa Bali kanggen ritatkala mabebaosan ring sangkep Banjar Adat Bululada, Desa Selat, Kecamatan Sukasada, Kabupaten Buleleng inggih punika: mabebaosan ring kawentenan utawi situasi formal, mabebaosan ring ajeng jadma akeh, miwah ngajinin mitra baos utawi sang sane kaajak mabebaosan. Kata Kunci : Kruna Jejaton: anggah-ungguhing basa Bali, pesangkepan Abstact This study was aimed to describe: (1) the existence of anggah-ungguhin Balinese language in the meeting of Banjar Adat Bululada, Selat village, Sukasada sub district, Buleleng regency which was related to the presence of utterance and (2) The cause of the existence of anggah-ungguhin Balinese language in the meeting of Banjar Adat Bululada, Selat village, Sukasada sub district, Buleleng regency. Descriptive qualitative design was used in this study. The subject of this study was the Bululada society. The object of this study was anggah-ungguhin Balinese language in the meeting of Banjar Adat Bululada, Selat village, Sukasada sub district, Buleleng regency. The method of data collection used was observation, interview and documentation. The data were analyzed by using qualitative analysis techniques namely (1) data reduction (2) data display (3) classification (4) conclusion. The results of this study were (1) the existence of anggah-ungguhin Balinese language in the meeting of Banjar Adat Bululada, Selat village, Sukasada sub district, Buleleng regency which was related to the presence of utterance. There were three existence of anggah-ungguhin Balinese language they were Bahasa Bali Alus (ASI), Bahasa Bali Sor (ASO), Bahasa Bali Madia (AMA). They were related to the eight terms of the presence of utterance that were time and place, participants, goals, theme, tone, tools, manners, and kind of the utterances. (2) The existence of anggah-ungguhin Balinese language in the meeting of Banjar Adat Bululada, Selat village, Sukasada sub district, Buleleng regency caused by speaking in a formal situation, speaking in front of a crowd of people and appreciating the interlocutors . keyword : Key words: Anggah-ungguhing Balinese language, meeting.
SOR SINGGIH BASA BALI BENDEGA MAGAMA ISLAM RING BANJAR KAUMAN,KECAMATAN SERIRIT,KABUPATEN BULELENG Made Ayu Ningsih .; Dr. I Ketut Paramarta, S.S.,M.Hum. .; Prof. Dr. I Nengah Martha,M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 4 No. 2 (2016)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v4i2.7745

Abstract

Tetilik puniki matetujon nelatarang indik (1) Kawentenan panganggen Sor Singgih basa Bali olih bendega magama Islam ring banjar kauman, Desa Pakraman Pengastulan,Kecamatan Seririt,Kabupaten Buleleng lan (2) Pawesana sane ngawinang Para Bendega maagama Islam ring banjar kauman, Desa Pakraman Pengasttulan, Kecamatan Seririt, Kabupaten Buleleng.Tetilik puniki nganggen palihan tetilik deskriptif-kualitatif. Penandang ring tetilik puniki inggih punika sor singgih basa Bali lan jejeringnyane bendega maagama Islam. Tetilik puniki ngangen kalih kramaning mupulang data inggih punika pratiaksa lan sadu wicara. Data tureksanyane (1) reduksi data (2) Pangwedar data (3) Panyutetan. Pikolih ring tetilik puniki inggih punika (1) kawentenan Sor Singgih basa Bali Bendega Magama Islam ring banjar Kauman, Desa Pakraman Pengastulan. (2) Pawesana sane ngawinang Bendega maagama Islam ngangen sor singgih basa Bali.Pikolih ngeninin indik kawentenan sor singgih basa Bali Bendega magama Islam ring banjar Kauman, Desa Pakraman Pengastulan, Kecamatan Seririt, Kabupaten Buleleng inggih punika wenten bebaosan ka lima bendega punika, a)Ring bebaosan kapertama, kapolihang wenten 6 lengkara Alus Singgih lan 3 lengkara Andap. b) Ring bebaosan kaping kalih , kapolihang wenten 3 lengkara Alus Madia, 12 lengkara andap c) Ring bebaosan ketiga, kapolihang wenten lengkara 6 lengkara alus mider, lan 39 lengkara andap.c) Ring bebaosan kaempat kapolihang wenten 53 lengkara andap d) Ring bebaosan kalmia kapolihang wenten 17 lengkara Andap..Pamicutetnyane wenten kaangen sor singgih basa Bali olih bendega magama Islam punika mapaiketan sareng genah, galah lan normal.Saranyane mangde para jana ring pakraman punika uning pengangen sor singgih basa Bali sane becik. Kata Kunci : Sor Singgih Basa Bali, Bendega Maagama Islam This research aimed to describe : (1) The use of Sor Singgih in Balinese Language spoken by Moslem fisherman at Banjar Kauman, Pengastulan Village, Seririt District, Buleleng Regency. (2) The factor which caused the Moslem fisherman used Sor Singgih in Balinese Language. The obtained data analyzed descriptive – qualitative. The present study used two research methods, such as observation and interview.The data analyses used in this research as follows:(1) Reduction data, (2) Descriptive data, (3) Conclusion. The result of this research could be seen: (1)The use of Sor Singgih in Balinese Language spoken by Moslem fisherman at Banjar Kauman, Pengastulan Village, Seririt District, Buleleng Regency. There were four kinds of Sor Singgih used, such as Alus Singgih, Alus Madia, Alus Mider and Andap Language. Based on the first conversation, it is found 6 sentences of Alus Singgih and 3 Andap sentences. From the second conversation, it is found 3 sentences of Alus Madia and 12 Andap sentences. Based on the third conversation, it is found 3 sentences, 6 sentences of Alus Mider and 39 Andap sentences. There were 53 sentences in the fourth conversation and 17 Andap sentences found in the fifth conversation. Based on the result of this research, it could be concluded that the factors which caused Moslem fisherman used Sor Singgih in Balinese Language such as, time, place and regulation.keyword : Sor Singgih of Balinese language, Moslem Fisherman
MODEL PAPLAJAHAN INOVATIF MASERANA KARTU AKSARA KAANGGEN NINCAPANG KAWAGEDAN NGWACEN AKSARA BALI SISIA KELAS VII C SMP NEGERI 3 SINGARAJA Putu Eka Perdiana Dewi .; Ida Ayu Sukma Wirani, S.S. M.Pd .; Ida Ayu Putu Purnami, S.S., M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 4 No. 2 (2016)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v4i2.7746

Abstract

Tetilik puniki matetujon nelatarang indik (1) pamargin paplajahan ngwacen aksara Bali nganggen model paplajahan inovatif masarana kartu aksara ring sisia kelas VII C SMP Negeri 3 Singaraja, (2) kawagedan ngwacen aksara Bali sisia kelas VII C SMP Negeri 3 Singaraja lan (3) penampen sisia indik ngawigunayang model paplajahan inovatif masarana kartu aksara. Palihan tetilikan puniki inggih punika penelitian tindakan kelas (PTK). Jejering tetilikan puniki inggih punika sisia lan guru basa Bali kelas VII C SMP Negeri 3 Singaraja. Panandang tetilikan puniki inggih punika model paplajahan inovatif masarana kartu aksara lan kawagedan sisia ngwacen aksara Bali. Tetilik puniki nganggen tigang piranti mupulang data minakadi piranti pratiyaksa anggen nguningin pamargin paplajahan, lan piranti tes anggen nguningin pikolih ngwacen aksara Bali, lan piranti angket/kuisioner anggen nguningin penampen sisia indik model paplajahan inovatif masarana kartu aksara. Tetilikan puniki katureksain nganggen kalih teknik analisis data inggih punika deskriptif kualitatif lan deskriptif kuantitatif. Pikolih tetilik puniki inggih punika: (1) pamargin paplajahan ngwacen aksara bali nganggen model paplajahan inovatif masarana kartu aksara, (2) pikolih tes kawagedan sisia ring siklus I ngamolihang 2.635 (36,11% ) nincap dados 2934 (88,88%) ring siklus II. (3) rerata penampen sisia indik kawentyenan model paplajahan inovatif masarana kartu aksara inggih punika 14,89. Prasida kacutetang ngawigunayang model paplajahan inovatif masarana kartu aksara prasida nincapang kawagedan sisia ngwacen aksara Bali lan penampen sisia becik pisan ri kala nyarengin paplajahan antuk model paplajahan inovatif masarana kartu aksara. Kaaptiang tetilik puniki mawiguna majeng ring para guru, para sisia miwah penilik-penilik siosan.Kata Kunci : paplajahan inovatif, ngwacen, aksara Bali. This study aimed at describing (1) the implementation of innovative learning model called AksaraCard in the learning process of reading aksara Baliin SmpNegeri 3 Singaraja Class VII C. (2) the students’ability of reading aksara Bali, in SmpNegeri 3 Singaraja Class VII C and (3) students responses about the implementations of Aksara Card. This study was action research study (PTK). The subjects of this study were the students and teacher Bali languange of Smp Negeri 3 Singaraja Class VII C. The object was the implementation of Aksara Card and the students’ ability in reading aksara Bali. This study used three kinds of data collection methods namely observation to realized the learning activity, reading test to determine the students‘ ability in reading aksara Bali and questionnaire to find out the students’ responses about the implementation of Aksara Card. This study employed two analysis data techniques namely descriptive qualitative and quantitative techniques. The finding showed that: (1) The implementation of innovative learning model called Aksara Card in the process of learning reading aksara Bali. (2) The result of students’ ability in reading aksara Bali at the first circle showed that 2.635 (36, 11%) increasedin the second circle become 2.934 (88, 88%). (3) The average responses of the students about the implementation of Aksara Card is 14, 89. From these findings, it can be conclude that the implementation of Aksara Card could increase the students’ ability in reading aksara Bali. Moreover the students’ responses were very supported in the learning process. Based on the study above, the writer could expect that, this study will had a significant effect toward the teachers, students and other researchers.keyword : Innovative learning, reading, aksara Bali
KAWENTENAN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RING NASKAH DRAMA "I GODOGAN" SAKING KELAS 3A LAN 5A JURUSAN PENDIDIKAN BASA BALI WARSA 2015/2016 Kadek Moni Ratningsih .; Dra. Made Sri Indriani, M.Hum. .; Ida Ayu Sukma Wirani, S.S. M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 4 No. 2 (2016)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v4i2.7784

Abstract

Tetilik puniki matetujon nelatarang indik 1) Soroh anggah-ungguhing basa Bali sane wenten ring naskah drama “I Godogan” saking mahasisia Jurusan Pendidikan Bahasa Bali warsa 2015/2016 2) Kawentenan anggah-ungguhing basa Bali sane wenten ring naskah drama “I Godogan” saking mahasisia Jurusan Pendidikan Bahasa Bali. Penandang ring tetilikan puniki inggih punika Anggah-ungguhing basa ring naskah drama “I Godogan”. Tetilikan puniki nganggen palihan deskriptif kualitatif. Ri kala mupulang data, penilik nganggen kramaning studi pustaka miwah kramaning dokumentasi. Data tureksa sane kalaksanayang inggih punika inggih punika (1)Reduksi Data, (2) Soroh Data, (3) Deskripsi Data, (4) Panyutetan. Soroh anggah-ungguhing basa Bali ring naskah drama “I Godogan” wenten 4 inggih punika basa alus (lengkara alus singgih lan lengkara alus sor), basa madia (lengkara alus madia), basa andap (lengkara andap), lan basa kasar (lengkara kasar). Kawentenan basa Bali sane kaanggen ring naskah drama “I Godogan” punika wenten 10 kaiwangan bebaosan saking I Godogan. Kaiwangan ri tatkala mabebaosan punika santukan nenten manutnyane basa sane kaanggen majeng sang sane kaajak mabebaosan. Taler nenten nguratiang panganggen basa lan anggah-ungguhing basa Bali sane kaanggen mabebaosan. Cutetnyane drama “I Godogan” puniki medaging anggah-ungguhing basa sane patut. Tetilikan punika mangda prasida uning kawigunan anggah-ungguhing basa ri tatkala mabebaosan taler pinaka sasuluh ring kahuripan maparajana. Kata Kunci : Anggah-ungguhing, Basa Bali, Drama. This study aims to explain about the kind of Bali language levels in the plays "I Godogan" of students from the Department of Language Education Bali in 2015/2016. Usage levels bali existing language in the plays "I Godogan" of students from the Department of Language Education Bali in 2015/2016. This research uses descriptive qualitative research design. In collecting the data, researchers used a method study the literature and documentation methods. Inspection data is undertaken of data reduction, data classification, description of the data and conclusions. Type bali language level in the plays "I Godogan" No 4, namely base Alus (sentences and sentences Alus Alus singgih sor), alkaline madia (alus sentence madia), alkaline andap (andap sentence), and alkaline rude (harsh sentences). Bali language used in the plays I godogan There are 10 dialog shortage of “I Godogan”. Error dialogue that because the language used is not in accordance with the speaker. And do not pay attention to the use of language and level of language used in dialogue bali. In conclusion, “I Godogan” drama is already using the correct language level. This research is used in order to determine the benefits of the current language level dialogue and as guidance in social life.keyword : Speech Level, Bali language, Drama.
KAWENTENAN ANGGAH-UNGGUHING BASA BALI RING NASKAH DRAMA "I GODOGAN" SAKING KELAS 3A LAN 5A JURUSAN PENDIDIKAN BASA BALI WARSA 2015/2016 Kadek Moni Ratningsih .; Dra. Made Sri Indriani, M.Hum. .; Ida Ayu Sukma Wirani, S.S. M.Pd .
Jurnal Pendidikan Bahasa Bali Undiksha Vol. 4 No. 2 (2016)
Publisher : Universitas Pendidikan Ganesha

Show Abstract | Download Original | Original Source | Check in Google Scholar | DOI: 10.23887/jpbb.v4i2.7785

Abstract

Tetilik puniki matetujon nelatarang indik 1) Soroh anggah-ungguhing basa Bali sane wenten ring naskah drama “I Godogan” saking mahasisia Jurusan Pendidikan Bahasa Bali warsa 2015/2016 2) Kawentenan anggah-ungguhing basa Bali sane wenten ring naskah drama “I Godogan” saking mahasisia Jurusan Pendidikan Bahasa Bali. Penandang ring tetilikan puniki inggih punika Anggah-ungguhing basa ring naskah drama “I Godogan”. Tetilikan puniki nganggen palihan deskriptif kualitatif. Ri kala mupulang data, penilik nganggen kramaning studi pustaka miwah kramaning dokumentasi. Data tureksa sane kalaksanayang inggih punika inggih punika (1)Reduksi Data, (2) Soroh Data, (3) Deskripsi Data, (4) Panyutetan. Soroh anggah-ungguhing basa Bali ring naskah drama “I Godogan” wenten 4 inggih punika basa alus (lengkara alus singgih lan lengkara alus sor), basa madia (lengkara alus madia), basa andap (lengkara andap), lan basa kasar (lengkara kasar). Kawentenan basa Bali sane kaanggen ring naskah drama “I Godogan” punika wenten 10 kaiwangan bebaosan saking I Godogan. Kaiwangan ri tatkala mabebaosan punika santukan nenten manutnyane basa sane kaanggen majeng sang sane kaajak mabebaosan. Taler nenten nguratiang panganggen basa lan anggah-ungguhing basa Bali sane kaanggen mabebaosan. Cutetnyane drama “I Godogan” puniki medaging anggah-ungguhing basa sane patut. Tetilikan punika mangda prasida uning kawigunan anggah-ungguhing basa ri tatkala mabebaosan taler pinaka sasuluh ring kahuripan maparajana. Kata Kunci : Anggah-ungguhing, Basa Bali, Drama. This study aims to explain about the kind of Bali language levels in the plays "I Godogan" of students from the Department of Language Education Bali in 2015/2016. Usage levels bali existing language in the plays "I Godogan" of students from the Department of Language Education Bali in 2015/2016. This research uses descriptive qualitative research design. In collecting the data, researchers used a method study the literature and documentation methods. Inspection data is undertaken of data reduction, data classification, description of the data and conclusions. Type bali language level in the plays "I Godogan" No 4, namely base Alus (sentences and sentences Alus Alus singgih sor), alkaline madia (alus sentence madia), alkaline andap (andap sentence), and alkaline rude (harsh sentences). Bali language used in the plays I godogan There are 10 dialog shortage of “I Godogan”. Error dialogue that because the language used is not in accordance with the speaker. And do not pay attention to the use of language and level of language used in dialogue bali. In conclusion, “I Godogan” drama is already using the correct language level. This research is used in order to determine the benefits of the current language level dialogue and as guidance in social life.keyword : Speech Level, Bali language, Drama.